Welkom! Dit bericht is onderdeel van de online tentoonstelling Nederland in ideeën, waarin 93 wetenschappers, ondernemers en kunstenaars antwoord geven op één vraag van Paulien Cornelisse:
‘Welk inzicht uit je vakgebied kan anderen helpen in het dagelijks leven?’
De tentoonstelling is verspreid over 93 websites. Op deze site vind je het antwoord van Jan Willem Sligting. Je kunt onderaan dit bericht doorklikken naar het volgende antwoord, of een bezoekje brengen aan de
Centrale hal van de tentoonstelling.
Kijken wie ik voor me heb
Wereldsterren, ze streven vaak naar mondiale bekendheid en willen beroemd zijn in de grillige, kleurrijke wereld van de popmuziek. Paradiso heeft er voor een groot gedeelte z’n naam mee opgebouwd. 32 jaar Paradiso heeft mij geleerd om niet zozeer op wie is de beroemdste, wie wordt gezien als de beste, te letten, maar om open naar mensen te kijken, naar artiesten maar ook naar medewerkers.
Twee noties zijn mij altijd tot steun geweest bij de dagelijkse selectie van artiesten en bij de omgang met de medewerkers.
Een notie haal ik van ver, bij Plato, 400 jaar voor Christus. De andere ligt binnen handbereik, bij Duke Ellington. Voor mij is Ellington vanaf mijn vijftiende binnen handbereik, in die zin dat sinds die tijd het luisteren naar muziek bij mij samen gaat met het willen spelen van muziek. Ik luisterde graag en veel naar Ellington en liet me door hem inspireren.
Hier een voorbeeld van de mooie werkwijze van Duke Ellington. Eind jaren dertig kocht hij een Pullman-treinwagon voor zijn muzikanten om tijdens de vermoeiende tournees in te slapen terwijl de trein in de nacht de afstand naar het volgende concert overbrugde. Mooie glamourvolle oplossing, maar misschien belangrijker, hoe vol de zalen ook waren, hoe blank het publiek ook was, Ellington en de zijnen werden in de betere hotels geweigerd. Over deze discriminatie sprak hij verder niet, louter over het voordeel van de luxe wagons. Hij wilde slechts het positieve noemen. Maar dit terzijde.
Hoe leidde hij zijn orkest met zo veel kleurrijke muzikanten? Hij zocht voor zijn orkest muzikanten, solisten die bijzonder waren, iets heel eigens hadden. Hij schreef een groot deel van zijn composities voor de specifieke talenten van de solisten. Zodoende verkreeg hij niet alleen grote zeggingskracht, maar ook een gemotiveerde muzikant die het interessant bleef vinden om orkest lid te zijn. Hij schiep via de compositie de mogelijkheid voor een solist om te schitteren en boven zichzelf uit te stijgen. De muzikanten in het orkest van Duke Ellington speelden bij hem beter, beter dan wanneer ze met anderen speelden.
Bij Plato vind ik twee begrippen, ten eerste: ‘hoe groot, hoe veel’, wat de vraag naar de absolute maat wordt, wie is de grootste, wie is de beste, wie is de beroemdste. Ten tweede: ‘wat voor een is hij, zij, dit’. In het Grieks: posos en poios. Ik kies voor het laatste bij zowel de selectie van artiesten als bij de benadering en aansturing van medewerkers. Ik geef er de voorkeur aan een concert bij te wonen van een artiest, minder beroemd, misschien meer oorspronkelijk, die boven zichzelf uitstijgt, boven een concert van een beroemde artiest die het concert speelt dat van hem verwacht wordt. Je zou kunnen stellen dat een concert van een artiest die boven zichzelf uitstijgt daarmee vanzelf het meest aantrekkelijk concert wordt.
Ik ga niet op zoek naar de beste, ik kijk wie ik voor me heb. Als je iemand met oprechte nieuwsgierigheid benadert, kijkt waar zijn of haar talenten liggen of waar zijn of haar passie naar uitgaat, schep je de mogelijkheid voor diegene om het beste uit zichzelf te halen. Een medewerker die zich op deze manier gezien voelt, zal een gemotiveerde medewerker blijven.
Het mooie van de Paradiso-programmering is, dat er los van alle beroemde artiesten, ook altijd veel artiesten spelen voordat ze beroemd zijn, of wat oudere artiesten die, hoewel ze veel school gemaakt hebben, niet zo beroemd zijn bij een groot publiek. Hierdoor luister je naar een artiest, niet vanwege zijn beroemdheid, maar omdat je hoopt dat zij of hij mooi speelt.
Kijk wie je voor je hebt en handel daarnaar. Het labelen, het doelgroep denken doet mensen tekort, gaat voorbij aan het individu dat rijker, genuanceerder, veelzijdiger is en niet in een hokje geplaatst kan worden. Kijk wie je voor je hebt en haal het beste uit hem of haar. Misschien dankt Paradiso zijn unieke plek aan een zeker respect voor het individu. Respect voor het individu waardoor iedereen – bezoeker, artiest en medewerker – zichzelf kan zijn. Het lijkt een open deur, maar pas wanneer je jezelf mag zijn kom je tot grotere hoogte.
Jan Willem Sligting
Programmeur popmuziek van Paradiso 1982-2014; tot 1982 fulltime muzikant; van 1974 tot heden bassist van de Nederlandse band Barrelhouse
Alle antwoorden zijn ook beschikbaar in boekvorm onder de titel Dit wil je weten: Wetenschappers ondernemers en kunstenaars geven adviezen voor het dagelijks leven
.
Klik hier voor het volgende antwoord
Klik hier voor een bezoekje aan de centrale hal van de expositie